Surface mining operation units: Drilling and Blasting / Ил уурхайн процессууд: Өрөмдлөг, тэсэлгээ

 

Drilling The term drilling is used for smaller diameter holes, with a few exceptions such as shaft drilling and raise drilling, where larger excavations are created by special machines including cluster drilling. The majority of blasthole drilling is performed by two primary methods: Percussive drilling and Rotary drilling.

Өрөмдлөг Булцуут өрмийн машин зэргийг багтаасан тусгай зориулалтын машинуудаар нэвтэрдэг гол ам болон гезенк өрөмдөхөөс бусад  жижиг диаметртэй цооног гаргахыг өрөмдлөг гэдэг нэр томъёогоор тодорхойлдог. Тэсэлгээний цооногийн ихэнх өрөмдлөг үндсэн хоёр аргаар гүйцэтгэгддэг: цохилтот өрөмдлөг, эргэлтэт өрөмдлөг.

Percussive drilling In percussive drilling, the rock is broken by a combination of rotation of the bit and high – frequency percussive impacts transmitted by the bit to the rock. The percussive impact is delivered either by pneumatic or hydraulic pressure. Rotary drilling With rotary drilling, drill rig is rotated by applying torque at the end of drill string, which results in removal of chips from the face of the hole. Since their introduction in the early 1900s by the Hughes Tool company, tricone bits have been traditional type of bits used in rotary drilling.  Classification of Explosives Primary and secondary explosives are distinguished based on their sensitivity to impact, heat, electrostatic shock, and friction. Secondary explosives normally require at least primary explosive initiation, whereas primary explosives are used as initiators. To define the different classification used by regulatory agencies, an understanding of distinction between detonation and deflagration is required. Detonation occurs when rate of reaction in explosive product exceeds the speed sound (sonic velocity) in the product, thus creating a shock wave. Deflagration is a process where the reaction is occurs at speeds much lower than sonic velocity of explosive material, so that no shock (primary pressure wave) is produced within the explosive product. The distinction between high and low explosives by regulatory authorities closely follows the scientific definition; that is high explosives detonate low explosives deflagrate. Explosives can also can also be classified according to their packaging: cartridge versus bulk. Three basic types of initiation systems are available for use in commercial blasting: electric, nonelectric, and electronic. Elements of Blast Design In blasting, a free face provides a direction for movement and, thus, a degree of freedom. The aim of good blast design is to produce the desired fragmentation with the minimum of back break and environmental effects such as fly rock, high air blast, and ground vibrations.

Цохилтот өрөмдлөг Цохилтот өрөмдлөгийн үед өрмийн хошууны эргэлт болон өндөр давтамжтай цохилт хоёрын хослол өрмийн хошуугаар дамжин чулуулагт хүрснээр чулуулаг эвдэгддэг. Цохилтот үйлчлэл хийн эсвэл шингэн даралтын хүчээр явагддаг. Эргэлтэт өрөмдлөг. Эргэлтэт өрөмдлөгийн үед өрмийн штангны төгсгөлд эргэлт өгч эргүүлэн цооногийн ёроол дахь өрмийн нунтгийг зайлуулж өрөмдлөг явагддаг. Hughes Tool компани нь 1900 - аад оны эхээр нэвтрүүлснээс хойш бөмбөлөгт (шарошкин) өрөмдлөг нь эргэлтэт өрөмдлөгийн уламжлалт хэлбэр болсоор ирсэн. Тэсрэх бодисын ангилал  Гадны нөлөөлөл, дулаан, цахилгаан, үрэлт зэрэгт мэдрэмжтэй байдлаас нь хамааруулан анхдагч болон хоёрдогч тэсрэх бодис гэж ялгадаг. Хоёрдогч тэсрэх бодис нь хамгийн багадаа анхдагч тэсрэх бодисоор өдөөгддөг бол анхдагч тэсрэх бодисыг өдөөгчөөр хэрэглэдэг. Зохицуулагч байгууллагуудын төрөл бүрийн тэсрэх бодисын ангиллыг тодорхойлохын өмнө детонаци болон шаталтын хоорондох ялгааг ойлгох шаардлагатай. Тэсрэлтийн бүтээгдэхүүн дэх урвалжийн үзүүлэлт дууны хурднаас давж улмаар цохилтын долгион үүсгэснээр детонаци явагддаг. Шаталт нь тэсрэх материалын дууны хурднаас хамаагүй удаан хурдаар явагддаг процесс тул тэсэлгээний үр дүнд цохилт (үндсэн даралтын долгион) үүсдэггүй. Зохицуулагч эрх бүхий байгууллагуудын хүчтэй ба сул тэсрэх бодисын ангилал нь шинжлэх ухааны тодорхойлолтыг дагадаг; энэ нь хүчтэй тэсрэх бодис детонацилагдана, сул тэсрэх бодис шатна. Тэсрэх бодис нь мөн баглаа боодлоороо ангилагдаж болно: хамгаалалттай болон задгай. Үйлдвэрлэлийн зориулалттай тэсэлгээний ажилд гурван төрлийн өдөөлтийн системийг ашигладаг: цахилгаан, цахилгаан бус, электроник. Тэсэлгээний төслийн элементүүд Ил орон зай шилжилтийг хангадаг тул сулралтын зэргийг хангадаг. Буцах эвдрэл болон чулуулгийн шидэлт, агаарын өндөр цохилт, газрын чичиргээ зэрэг хүрээлэн буй орчны нөлөө хамгийн багатайгаар шаардлага хангахуйц бутлалтын зэргийг хангахад сайн тэсэлгээний загварчлалын зорилго оршино.

Figure 16.1. Elements of Blast Design

Зураг 16.2. Тэсэлгээний төслийн элементүүд

1.    percussive

цохих,цохилтын

adj. of or pertaining to percussion; involving percussion; featuring percussive instruments; having the effect of an impact

2.    torque

n. эргүүлэх хүч.

v. turn something up (such as the heat); apply torque to something, cause to twist; rotate

3.    Friction

n. 1. үрэлт. 2. үзэл бодлын зөрөлдөөн, маргаан, мэтгэлцээн.

зөрөлдөөн,үрэлт,маргаан,мэтгэлцээн,арчилт,барьцалдаа,холбоос,үрэлдэх,шөргөх

n. abrasion, scraping; discord, conflict

4.    deflagrate

дүрсхийн шатах

v. burn violently, catch fire suddenly; cause to catch on fire suddenly