Sunday, July 1, 2012

Inspecting highwalls / Өндөр хажууг хянах



Монголд уурхайн хажуу, овоолгын тогтворжилтын асуудалтай уурхай олон болжээ. Ойлгоход хялбар, англи хэлний мэдлэгт тань тус болох зорилгоор хадмал орчуулгыг цуг оруулсан. Хадмал орчуулгыг СС товчлуурыг (youtube видео цонхны доор байгаа) дарж улаан (caption on- Mongolian) болгож гаргаарай.

-                    Overhang right there. Right  here. Probably take a look at that later.
-                    In some, really appreciate taking the time have to gave me company’s highwall examination procedures. Why we begin that exam at the top?
-                    Саравч яг тэнд байна. Яг энд. Үүнийг дараа нь харъяа.
-                    Компанийн өндөр хажуугийн хяналт шалгалтын зааварчилгааг надад өгч байгааг өндрөөр үнэлж байна. Бид нар яагаад энэ шалгалтыг дээрээс нь эхэлж байгаа юм бэ?
-                    While we do that before we began the exam at the basis if do any serious cracks that make on safety approach at the top.
-                    Well. We do that in some of the mine at the north. It depends on a rock. That’s why procedures are specific to each pit. And sometimes even specific to different areas within the same pit. It’s there is a job for safety analysis.
-                    I had a chance to study that in detail
-                    Hold on Jack. I want pull off here. I want take a look at road first.




-                    Here? How we can see from here?
-                    Well. Not much really. I just want take a look at road the berm before we had inspect the highwall
-                    What exactly we looking for?
-                    Well. I always like look at approach to the highwall. Make sure berm is solid and at least as high as axle of big trucks. I also would like look at the road make sure it is not rutted safe for travel. Also I would like to make sure no debris rock on the road that indicate bad place on the highwall.
-                    So what you would do as soon as you travel
-                    I keep couple of those orange highway cones on the back and roll of caution tape. Block off the road. Call then let everyone know about that. And write it before when it get on my desk. That’s also in procedure
-                    Ok, I see that now.
-                    Well anything do?
-                    No actually. Looks pretty good. Lets handle now.
-                    Ok
-                     
-                     
-                    So does everyone receive that practice training?
-                    Yes but not to this extend. All the miners receive hazard awareness training, normal safety training. But the highwall examination training is for foreman and safety people who are responsible for daily, weekly, and monthly inspections and reports.
-                    Right just as requirements for safety works.
-                    Yes,  but I don’t look at that this way. This is like any tool. If it is used it is a best way to identify ground hazards, maybe prevent disaster






-                    Jack, I would like start up looking at the surface for any cracks anything like that might indicate fall or brake. I would like check for loose rocks, unconsolidated material that might fall, and injure someone. If looks bad, I want to use the cones and caution tape too.



-                    Hey Jack, first thing you cannot when you right here is pay attention. You can do that if you know in the book.
-                    Sorry about that. I just want to make sure I miss anything…………..
-                    Little beat slide over here
-                    Oh, you are right. ……Too close. Ground probably unstable.
-                    Get back first. Six foot away from the edge of cracks and unstable areas. If you need to be closer always use liners and hornes.
-                    Yes That is good rule. That is why we are here. Most of mines use some variations of 6 foot zone.
-                    …
-                    …
-                    So what we do next.
-                    I will call foreman and let him know what we found. Let him warn his people. I will also note in the book. That’s looks good spot over there Jack. If the ground is stable it will be good area where we can look entire area from the side.
-                     
-                     
-                    Can’t see pretty clear from here. Can make out that much
-                    Oh, Use this
-                    Pretty good. Can’t concentrate on the binnacles.
-                    …
-                    ….
-                    ….
-                     Do you normally have any other problems with this pit
-                    Occasionally we have fracture line like that one right there. And ones a while previous blasts causes backbreak resulting in negative face. And you need to be familiar with geological conditions such as faults anomalies different rock. Look at that face over there. You know how rocks dips towards the pit. Its create dangerous situation. Here rock dips in the hill, which usually creates more stable bench.


The examination of the highwall is the most important tool related to highwall safety. Experience and training combined to make highwall examination effective. Experience provides the examiner with ability to tell or at list suspect at a glance that hazard may exist. Training gives the examiner physical and geologic knowledge to apply to examination. The examiner must have knowledge of the falls, plains weakness, and other hazards that can occur to do the job right. The examination should always begin from a safe distance from a  highwall. The geology of the strata being mined will determine whether the exam should start on top or at the base of the wall. The choice should be based on consideration of three main categories in which rocks and masses of material fall from highwall:
-                    Toppling
-                    Sliding
-                    And Circular failure.
Toppling is where the rock or column of rock will develop fractures or plains of weakness around its perimeter.  When the support is lost beneath the column more than half way back, rock will topple out. There will be general sign of separation on top of highwall before failure. If the mine has history of this type of failures start examination on the top of highwall.




Sliding failures can occur on simple planar weaknesses such as joint, bedding plane, mud seam, or fracture dipping down to wall the pit is exposed. The steeper these plains dip, the greater tendency for rocks to slide and the less warning that might be rock fall or slide.  Therefore examine the highwall from base first.
A circular failure usually occurs in weak rock: spoil, soil, waste rock or other unconsolidated material. It typically does not follow preexisting fracture plane but its shape is like circular arc. Signs of bulging at the bottom, cracks or scarce on top are present prior of actual failure. Because of the weakness of the material begin this examination from the bottom.

To be effective the examiner must communicate all of the findings. Recorded log of the examinations can provide valuable information regarding failures such as time of year, weather conditions, intervals from time of exposure to failure, and frequency and types of failures. Reviewing records tells the examiner what conditions have been previously found in the mine as well as hystory of failures.

Many companies are using job safety analysis – JSA . JSA itemizes each step of a job and stresses potential hazards and recommended actions, tools and personal protective equipment needed to complete the task.
For highwall inspections a site specific part can be added to JSA to give special attention to specific areas of mine. For example, noted there are active springs on north end of the pit during winter and spring month or steeper pit moves to the pit examiner concentrate on particular area.

MSHA and National Stone, Sand and Gravel Association recommend use of these valuable tool. in highwall safety forewarn is forearmed. Best forewarn is produced by through examinations conducted by confident examiners.

-                    Need tell to foreman anyway.
-                    I believe you are right
-                    I think we will get couple of cones and caution tape warning about the approach at the bottom of wall.
-                    It is a good idea. We get a exam of the wall at the bottom anyway. You are paid attention.
-                    So we don’t up here
-                    All is paper work
-                    When we get back to office I will show you keep the record books. You get any questions?
-                    Thanks pretty much same way you do.
-                     Good enough.
-                     
-                    Бид үүнийг өмнө хийж байх даа сууринаас нь эхэлж байсан. Дээд талд нь аюулгүй ойртоход ноцтой хагарал гарсан эсэхийг шалгаж байсан.
-                    За за. Бид тийм аргыг хойно байдаг зарим уурхайнуудад хэрэглэдэг. Энэ нь чулуулгаасаа хамаарна. Уурхай болгонд заавар нь өөр байдаг нь ийм учиртай. Заримдаа нэг уурхай доторх өвөрмөц хэсгүүдэд өөр өөр байдаг. Энэ бол аюулгүй байдлын үнэлгээний ажил.
-                    Надад үүнийг нарийвчлан судлах боломж олдож байсан.
-                    Байзаарай Жак.Энд түр зогсъё. Би эхлээд замаа харахыг хүсэж байна.
-                    Эндээс үү? Бид эндээс яаж харах юм бэ?
-                    Үнэхээр тийм ч ихийг харж чадахгүй. Өндөр хажуугийн шалгалтыг эхлэхийн өмнө зам, далан зэргийг харах гэсэн юм.
-                    Бид яг юуг харах вэ?
-                     Би үргэлж өндөр хажуугийн ойр орчмыг харахыг хүсдэг. Далан бөх бат бөгөөд хамгийн багадаа том өөрөө буулгагчийн тэнхлэгийн өндрөөс багагүй байх ёстой. Би бас замыг харж энхэл донхолгүй, тээвэрлэхэд аюулгүй гэдгийг баталгаажуулахыг хүсдэг. Мөн зам дээр өндөр хажуугийн муу хэсгийг илтгэх  чулуулгийн хэмхдэс үгүй гэдгийг баталгаажуулна.
-                    Явж байгаа үед яах вэ?
-                    Хэдэн замын ягаан конус ба анхааруулах тууз би ардаа авч явдаг. Замыг хаана. Тэгээд утсаар ярьж бүгдэд энэ тухай мэдэх боломж олгоно. Мөн энэ тухай тэмдэглэл бичнэ. Энэ чинь бас зааварчилгаа дээр байгаа.
-                    Аан за. Би одоо ойлголоо. Өөр хийх юм байгаа юу?
-                    Үнэндээ алга. Бүх зүйл дажгүй харагдаж байна. Одоо явцгаая.
-                    За за
-                    Тэгэхээр энэ практик дээрх сургалтыг хүн болгон авдаг уу?
-                    Тиймээ. Гэхдээ ийм арган хүрээнд бол биш. Бүх уурхайчид аюулыг таних сургалт, ердийн аюулгүй ажиллагааны сургалтад хамрагддаг. Гэвч өндөр хажуугийн хяналт шалгалт бол мастер, аюулгүй ажиллагааны хүмүүст зориулсан сургалт. Тэд өдөр тутмын, долоо хоногийн болон сарын хяналт шалгалт ба тайланг гүйцэтгэдэг.
-                    Аан зөвхөн аюулгүй ажиллагааны шаардлага байдлаар
-                    Тиймээ. Гэхдээ би энэ талаас нь хардаггүй. Энэ бол ажлын багаж хэрэгсэлтэй адил. Хэрэв үүнийг хэрэглэх юм бол газрын аюулыг тогтоож магадгүй гамшгаас ч урьдчилан сэргийлэх боломжтой.
-                    Жак, би одоо гадаргуу дээр нурал эсвэл эвдрэлийг илтгэх ямар нэгэн хагарал эсвэл ижил төстэй зүйл байгаа эсэхийг шалгаж эхлэх гэж байна. Би сийрэгжсэн чулуулаг, унаж хэн нэгнийг гэмтээж болзошгүй сул материал байгаа эсэхийг шалгана. Хэрэв муу харагдаж байвал би конус бас анхааруулах туузыг ашигламаар байна. Хөөе Жак чи энд байхдаа хамгийн нэгдүгээрт анхаарлаа хандуулж чадахгүй байна. Хэрэв чи мэдэж байгаа бол номон дээр хийж болно.
-                    Үүнийг уучлаарай. Би зөвхөн ямар нэгэн зүйл орхигдуулах вий гэж л. Энд бага зэрэг гулсалт байх шиг байна.
-                    Өө, чиний зөв. Хэт ойр байна. Газар тогтворгүй байж магадгүй.
-                    Нэгдүгээрт ухръя. Хагарал ба тогтворгүй хэсгээс 6 футын зайтай байна.


-                    Тиймээ энэ бол сайн дүрэм. Бид энд байгаагийн хэрэг юу билээ. Ихэнх уурхайнууд 6 футын зайтай хувилбаруудыг хэрэглэдэг.
-                    За дараа нь бид юу хийх вэ?
-                    Би мастер руу утсаар ярьж бид юу илрүүлсэн тухай мэдэгдэнэ. Түүнд өөрийн хүмүүсээ анхааруулах боломж олгоно. Мөн тэмдэглэлд энэ тухай бичнэ. Жак тэнд гайгүй газар харагдаж байна. Хэрэв газар нь тогтвортой бол бид бүх талбайг хөндлөнгөөс харж болно.
-                    Эндээс сайн харж чадахгүй байна. Томруулж хармаар байна.
-                    Өө, үүнийг хэрэглэ.
-                    Аа сайн хэрэг.
-                    Дурангаар анхаарлаа хандуулж чадахгүй нь.




-                    Энэ уурхай дээр та нарт ер нь өөр асуудал тулгардаг уу?
-                    Зарим тохиолдолд яг тэнд байгаа шиг хагарлын шугам бий болдог.Ховорхон тохиолдолд өмнөх тэсэлгээнээс  үүссэн буцах эвдрэл нь саравчилсан хажуу үүсгэдэг. Мөн чи геологийн нөхцөл, зөрөг, гажилтууд, бусад чулуулгийн талаар мэддэг байх шаардлагатай. Тэр хажууг хардаа. Чулуулаг уурхай руу уналтай байгааг чи мэдэж байгаа биз. Энэ нь аюултай нөхцөл байдлыг үүсгэдэг. Энд чулуулаг өндөрлөг тал руугаа унажээ. Энэ нь илүү тогтвортой догол үүсгэдэг.  
Өндөр хажуугийн хяналт шалгалт нь өндөр хажуугийн аюулгүй байдалтай холбоотой чухал хэрэгсэл. Туршлага ба сургалтыг хослуулснаар өндөр хажуугийн хяналтыг үр дүнтэй явуулна. Туршлага нь шалгагчийг аюул байж болох талаар шууд хараад хэлэх эсвэл ядаж таамаглах чадвараар хангадаг. Шалгалтад хэрэглэх физикийн болон геологийн мэдлэгийг шалгагч сургалтаар олж авдаг. Шалгагч нь ажлыг зөв хийхийн тулд нурал, хавтгай сулрал, болон бусад үүсэж болох аюулын талаар мэдлэгтэй байх шаардлагатай. Шалгалт нь үргэлж өндөр хажуугаас аюулгүй зайнаас эхэлж байх ёстой. Уурхайлж байгаа давхаргын геологийн бүтэц шалгалтыг хажуугийн дээд талаас эхлэх үү эсвэл сууринаас уу гэдгийг тодорхойлно. Чулуулаг ба уулын цул өндөр хажуугаас унах гурван үндсэн төрлөөс хамааран сонголтыг хийнэ:
-                    Уналт
-                    Гулсалт
-                    Нуман нуралт
Уналт гэдэг нь чулуулаг эсвэл чулуулгийн багана периметрийнхээ дагуу хагарал эсвэл сул завсар үүсгэх үед болдог. Багана талаас их хэсэгтээ доод талын тулгуураа алдахад чулуулаг гадагш унадаг. Унахаас нь өмнө өндөр хажуугийн дээд талаар тусгаарлалтын ерөнхий шинж тэмдгүүд илэрдэг. Хэрэв уурхай иймэрхүү эвдрэлийн түүхтэй бол шалгалтыг өндөр хажуугийн дээрээс эхэл.
Холбоос, хавтгай хэвтэш, шаварлаг давхарга, эсвэл уурхайн хажуу руу уналтай хагарал нээгдсэн гэх мэт энгийн хавтгай сулралын үед гулсалтын эвдрэл болдог . Эдгээр хавтгайн унал их байх тусам чулуулаг гулсах хандлага их ба чулуулаг унаж эсвэл гулсаж болзошгүй тухай анхааруулга бага байдаг. Иймээс хажуугийн шалгалтыг сууринаас нь эхэл.
Нумарсан нурал сул чулуулагт элбэг болдог: овоолго, хөрс, хоосон чулуулаг ба бусад бэхжээгүй материалд. Энэ нь өмнө нь үүссэн хагарлын хавтгайгаар унадаггүй хэдий ч түүний хэлбэр нь нумарсан байдалтай байдаг. Доод хэсэг дэх овойсон байдал, дээд талд нь буй хагарал, сийрэгжилтийн шинж тэмдэг нь жинхэнэ нурлын өмнөх үзэгдэл. Материал сул байдаг тул ийм шалгалтыг доороос нь эхэлж бай.

Үр дүнтэй байхын тулд шалгагч бүх илрүүлсэн зүйлсээ холбоно. Шалгалтын явцын тэмдэглэл нь үнэтэй мэдээллээр хангана. Жишээ нь нурлын жил, цаг хугацаа, цаг агаарын нөхцөл, нурал хоорондын хугацаа, нурлын давтамж ба төрөл. Тэмдэглэлийг судалснаар шалгагч  нөхцөл, урьд өмнө нь илэрч байсан болон нурлын түүхийн талаар мэдэж авна.
Олон компани Ажлын Аюулгүй Байдлын Үнэлгээг хэрэглэдэг ААБҮ. ААБҮ нь ажлын үе шат бүрийг нэг бүрчлэн авч үзэж болзошгүй аюулыг багасгах ба даалгаврыг гүйцэтгэхэд шаардагдах үйл ажиллагааны зөвлөмж, багаж хэрэгсэл ба хувийн хамгаалах хэрэгслийн талаар зөвлөмж гаргадаг.
Өндөр хажуугийн хяналтын тухайд уурхайн онцлогтой холбоотой хэсгийг ААБҮ – нд  оруулж болно. Жишээ нь уурхайн хойд хэсэг дэх булаг, эсвэл өвөл ба хаврын саруудад тодорхой хэсгүүдэд анхаарлаа хандуулах гэх мэт.
Уул уурхайн Аюулгүй Ажиллагаа ба Эрүүл мэндийн Захиргаа (УУААЭМЗ), Үндэсний Чулуу, Элс, Хайрганы Нийгэмлэг эдгээр аргыг хэрэглэхийг зөвлөж байна. Өндөр хажууг аюулгүй байлгахын тулд урьдчилан анхааруулга бүрэн зэвсэглэсэн байх ёстой гэдэг. Хамгийн сайн урьдчилан анхааруулга итгэл бүхий шалгагчийн гүйцэтгэсэн хяналтаар гарч ирнэ.
-                    Ямар ч байсан мастерт мэдэгдье.
-                    Чиний зөв гэдэгт итгэж байна.
-                    Хажуугийн доод талын ойр хэсэгт хэдэн конус, анхааруулах тууз байршуулах хэрэгтэй байх.
-                    Сайхан санаа байна. Мөн доод талд нь шалгалт хийнэ. Чи анзаарсан шүү.
-                    Эргээд оффист очоод би чамд тэмдэглэл хэрхэн хөтлөхийг харуулна. Ямар нэгэн асуулт байна уу?
-                    Баярлалаа. Би цуг хийсэн шүү дээ.
-                    Хангалттай.


УУААЭМЗ-ны журам ажил гүйцэтгэхээс өмнө өндөр хажууг шалгахыг шаарддаг. Шалгалтын аргыг онцгойлоогүй боловч тэдгээр нь ямар ч аюулыг илрүүлдэг байхыг шаарддаг.
Энэ бичлэгт хэрэглэгдэж байгаа аргуудыг Үндэсний Чулуу, Элс, Хайрганы Нийгэмлэг (ҮЧЭХН - NSSGA) ба Уул уурхайн Аюулгүй Ажиллагаа ба Эрүүл мэндийн Захиргаа (УУААЭМЗ - MSHA) үр дүнтэй гэж үзсэн бөгөөд санал болгож байна. ҮЧЭХН ба УУААЭМЗ  хоёр үүнээс өөр бүрэн тохиромжтой үр дүнтэй арга байж болохыг хүлээн зөвшөөрнө.

Хяналт шалгалт нь чийглэг цаг агаар, хөлдөх хайлах нөхцөлд эсвэл газрын нөхцөл өөрчлөгдөж байгаа үед илүү давтамжтай хийгдэх ёстой.

Энэхүү видео бичлэгийг ҮЧЭХН ба УУААЭМЗ хамтын хүчээр бүтээлээ.
Posted by at

2 comments:

Subscribe to: Post Comments (Atom)